28 oktober 2022 Deze inleidende column verscheen in de bijlage In Memoriam van De Limburger op 27 oktober 2022. Lekker, die regen. Ik wandel op een herfstdag door het bos. De bladeren knisperen onder mijn schoenzolen. De geur van vochtige aarde vergroot mijn gevoel van innerlijke ruimte. Ik raap een beukennootje op, peuter de schil los en proef de amandelachtige smaak. Wonderlijk dat uit zo’n klein zaadje zo’n grote, eeuwenoude boom kan groeien. De herfstwandeling maakt mij weer even bewust van mijn eigen vergankelijkheid. Wat wil ik achterlaten als ik er niet meer ben? Kan ik op microschaal iets bijdragen aan een mooiere wereld? Het artikel over duurzaamheid in deze uitvaartspecial haakt daar op in. Voor mijn ogen dwarrelt een blad naar beneden. Losgelaten. Ook als mens krijgen we daar mee te maken, als een dierbare persoon sterft. Rouw kan heftig zijn, je omverblazen als een herfststorm. In deze maakbare wereld die zich richt op alles wat leuk moet zijn, gaan we pijn het liefst uit d

14 september 2022 Nee, het is zeker geen makkelijk gespreksonderwerp. Zeker niet als je er serieus in al je kwetsbaarheid over wilt praten. Alsof praten over de dood de dood dichterbij brengt. Ongemakkelijkheid mondt uit in grappig bedoelde kort-door-de bocht uitspraken: ‘ach, breng mij maar naar het milieupark’, zonder rekening te houden met de gevoelens van de achterblijvers. Of in romantisering: ‘bij mijn uitvaart moet iedereen in het wit en laten ze naderhand ballonnen op’. De dood staat ver weg van onze maakbare wereld. Onze overledenen worden veelal opgebaard in een uitvaartcentrum, want thuis ‘voelt zo eng’. Als je wordt overvallen door de dood van een dierbare is het fijn om te vertrouwen op de ervaring van professionals, maar nog fijner is het als je het hier samen al eens over hebt gehad. Zodat je weet welke mogelijkheden er zijn, wat de wensen van jouw dierbare zijn en ook welke ruimte er is voor de visie, wensen, gevoelens van nabestaanden. Het maakt de rouw en het verdriet

8 augustus 2017 Twee twinkelende ogen kijken me aan vanachter haar leesbril. De vrouw zit in haar paarse relaxfauteuil, IPad op een standaard voor zich. Een kleurig mutsje beschermt haar hoofd tegen de kou. Haar haar is niet meer zo dik als vroeger, voordat ze ziek werd. Ze wilt graag de touwtjes in handen houden, ook rondom haar sterven en uitvaart. Op haar IPad typt ze haar gedachten, de dingen die ze belangrijk vindt. Fragmenten uit literatuur, een knipsel van een interview met inmiddels overleden filosoof René Gude, over dat ook als je weet dat je einde nabij is, je bezig moet blijven met kleine onbenullige dingen alsof je leven oneindig is. Troost van de filosofie. Inmiddels al een hele verzameling vol inspiratie. Als het aan haar ligt, zou ze zelf de tekst voor haar eigen afscheidsdienst inspreken. Haar man ziet dat niet zo zitten. Het idee van een ritueelbegeleider die op niet-kerkelijke manier een mooie en zingevende tekst maakt, spreekt haar wel aan. Dus ik mocht komen kennism