4 oktober 2016

Als ik toen wist wat ik nu weet…

Ik was 32 toen mijn vader plotseling overleed. Niet echt een leeftijd waar je al vaker hebt nagedacht over de dood en over wat ik belangrijk zou vinden bij een afscheid.

Met het beperkte referentiekader wat ik had, was ik heel blij met de spreker die ons hielp. Het werd een mooi afscheid, met bloemen in zijn lievelingskleur (blauw), ruimte voor wat ik en andere familieleden wilden vertellen, ontroerende muziek en eigen rituelen bij het graf.

Het was liefdevol en troostend. Maar was het ook krachtig?

Met wat ik nu weet, realiseer ik mij dat ik een samenhang miste. De ceremonie bestond uit losse componenten, die ieder op zich mooi waren, maar die niet met elkaar verbonden werden. Nu ik zelf mensen mag begeleiden rondom afscheid, is de opbouw en samenhang van een afscheidsdienst iets waar ik zorgvuldige aandacht aan besteed.

Een afscheidsdienst waarin een persoonlijk symbool gebruikt wordt is zoveel krachtiger. Dat is de basis waarmee ik samenhang creëer. Afscheid nemen is iets dat eigenlijk niet in woorden te vatten is. Een symbool roept gevoelens, beelden, gedachten op, is zo herkenbaar en zo persoonlijk.

Als ik denk aan mijn vader, dan denk ik aan zijn zakmes. Dat heeft nog steeds een speciaal plekje in mijn huis. In het onderstaande filmpje vertel ik hier kort iets over.

Mijn vader gebruikte dat zakmes voor echt alles. Brood snijden, splinters verwijderen, zelfs vis schoonmaken. Altijd bij zich in zijn broekzak. Het lemmet werd regelmatig geslepen zodat het steeds dunner werd. Als kind had ik er veel ontzag voor, ik durfde het mes niet uit te klappen. Het zakmes symboliseert voor mij zijn vakmanschap en oog voor kwaliteit. Het herinnert mij eraan dat aandacht alles mooier maakt.

Het zakmes is mijn eigen symbool voor mijn vader geworden. Hoe krachtig was het geweest als dit de rode draad door de afscheidsdienst was geweest?

Dát is waarom ik als ritueelbegeleider graag een symbool gebruik in een afscheidsdienst. Niet zomaar een symbool, maar iets waar de naasten zelf mee komen, iets dat zo persoonlijk en herkenbaar is. Iets dat je blijft koesteren, ook jaren later.